Deze cultuurhistorische analyse behandelt een gedeelte van het naoorlogse uitbreidingsplan Noord-West van Westzaan.

In opdracht van Parteon, 2024

Het gaat om de eerste fase van de uitbreidingswijk Noord-West die vanaf het einde van de jaren vijftig werd gerealiseerd. Noord-West was een van de drie uitbreidingswijken van het Plan in Hoofdzaak ontworpen door Jan de Ranitz van het gerenommeerde stedenbouwkundige bureau Verhagen, Kuiper, Gouwetor en de Ranitz. De uitbreidingswijken werden door de gemeente Westzaan benut om functies te realiseren waar in het dorp een tekort aan was, zoals ouderenhuisvesting, een medisch centrum en scholen. Ook ruimte voor sport en spel was een nadrukkelijk aandachtspunt: ‘Vooral aan speelplaatsen is een gebrek. De jeugd heeft in dit waterland geen levensruimte buiten schooltijd’, schreef de burgemeester in 1949. Daarbij werd een flinke woonvoorraad gerealiseerd op basis van een ruimhartige interpretatie van de prognoses. Het onderzoeksgebied omvat zes bouwblokken met in totaal 24 eengezinswoningen op de locatie Oranjeboomstraat/Torenstraat in Westzaan. De woningen zijn in de jaren vijftig ontworpen door de Zaanse Architect Melchert Leguijt (1909-1999) in opdracht van de woningbouwvereniging Westzaans Belang. Tegenwoordig is het complex (grotendeels) in eigendom van Parteon. Het cultuurhistorisch onderzoek moet handvatten bieden voor de op stapel staande gebiedstransformatie.

Beeld: de rijtjeswoningen van architect Melchert Leguijt uit 1959.

Beeld boven: het herziene deelplan Noord-West van het architectenbureau Verhagen, Kuiper, Gouwetor en de Ranitz (1961)